Жұлдыз Қуаныш, PhD докторант, Қарағанды медицина университеті, Қазақстан
Салтанат Серікова, PhD докторант, Қарағанды медицина университеті, Қазақстан
Ханна Хопия, PhD, доцент, аға оқытушысы, Jamk қолданбалы ғылымдар университеті, Финляндия
JAMK-ТЕ ТАҒЫЛЫМДАМАДАН ӨТУ: ТӘЖІРИБЕ ЖИНАҚТАУ ЖӘНЕ ОНЫ БІЛІМ МЕН ӘРЕКЕТКЕ АЙНАЛДЫРУ
Біз, Жұлдыз Қуаныш пен Салтанат Серикова, 2023 жылдың көктемінде AccelEd Erasmus+ жобасы аясында Jamk қолданбалы ғылымдар университетінде 7 апталық ғылыми тағылымдамадан өттік. Жалпы, Jamk-те жүргізілетін оқыту әдістерінің әр түрін үйрендік және біз жаңа зерттеу әдістерімен, сондай-ақ мейіргер ісі және оңалтудағы даму жобаларымен таныстық.
Тәжірибе барысында докторанттардың ғылыми әлеуетін арттыруға бағытталған мейіргер ісі студенттерінің сабақтарына қатысу және оқуды жүзеге асыруды бақылау сияқты түрлі іс-шаралар өткізілді. Жұлдыздың айтуынша, «Қадағалау және бақылау бізге заманауи оқыту тәсілдері мен әдістемелерімен танысуға көмектесті». Бүгінгі таңда оқытудың жаңа тәсілдерін қолдану өзекті болып табылады, өйткені олар оқытудың тиімділігін арттыруы мүмкін. Оқыту мен оқуда қолданылатын жаңа әдіс-тәсілдер мұғалімдерге соңғы тенденциялардан қалыспай, білім беру саласындағы жаңа талаптар мен жаңалықтарға тиімді бейімделуге мүмкіндік беретінін байқадық.
Сонымен қатар, біз Jamk-те жүзеге асырылып жатқан ағымдағы жобалармен таныстық, мысалы, «Студент басқаратын пәнаралық одақтас денсаулық цифрлық тәжірибе орталығы» (SIAHDPC) (https://siahdpc.com/), «Мейіргер ісіндегі ментальді денсаулық геймификациясы (бірнеше жобалар)», және «Физиотерапиялық білім берудегі денсаулық сауаттылығы» (HELPE) (https://www.jamk.fi/en/research-and-development/rdi-projects/health-literacy-in-physiotherapy-education). Бұл ғылыми және сапаны жақсарту жобалары ғылым мен технологияның маңызды қозғалтқышы болып табылады және сонымен бірге мұндай жобалар Зерттеулер, Әзірлемелер және Инновациялар (ЗӘИ) қызметкерлерінің дағдылары мен білімдерін дамытуда маңызды рөл атқарады.
Біз сондай-ақ Деректерді басқару жоспары (DMPTuuli) құралымен (https://oppimateriaalit.jamk.fi/opinnaytetyo/en/project-plan-and-schedule/processing-of-research-data/) таныстық және оған сәйкес диссертация тақырыбына жоспар дайындадық. Деректерді басқару жоспары зерттеушілерге, докторанттарға, сондай-ақ магистранттарға ғылыми зерттеу процесінде деректерді ұйымдастыру және тиімді басқару үшін қажет. Ол зерттеу деректерін қалай жинауды, сақтауды, өңдеуді, талдауды және таратуды, сондай-ақ олардың ұзақ мерзімді сақталуын және болашақ зерттеулер үшін қолжетімділігін қалай қамтамасыз ету керектігін сипаттайды.
Тәжірибе барысында біз жергілікті Nova ауруханасына екі рет бардық, онда аурухананың құрылымымен және палаталар мен емханаларда қолданылатын пациенттерді есепке алудың электронды жүйесімен таныстық. Сонымен қатар, біз мейірбикелердің күнделікті жұмысын олардың автономды түрде қалай жаттығатыны және тәуелсіз шешім қабылдауы туралы бақыладық. Біз сондай-ақ әртүрлі дағдылар мен тәжірибелері бар көп салалы командалардың қалай біркелкі жұмыс істейтінін білдік. Сапарлардың негізгі нәтижелері мыналар болды: мейірбикелердің дербес және тәуелсіз жұмыс істеуі үшін мейірбикелік қызметтердің классификаторын және Мейірбикелік диагностика классификациясы (NANDA), Мейірбике ісінің жіктелуі (NIC) және Мейірбике ісі нәтижелерінің жіктелуі (NOC) сияқты халықаралық тәжірибеге негізделген мейірбикелік араласу классификациясын әзірлеу және енгізу қажет. Дәрігерлер сияқты мейірбикелердің де өздерінің электронды қолтаңбасы және мейірбикелік құжаттаманың ресми нысаны болуы керек. Жоғарыда аталған аспектілер мейірбикелердің Қазақстанда өз бетінше жұмыс істеуі үшін өте маңызды.
Nova ауруханасын-да мейірбикелердің жұмысы туралы білу біз үшін құнды болды, өйткені ол докторлық ғылыми жобаларымызға жаңа идеялар мен ойлар берді. Салтанат мейірбикелер жұмысының делегациясын зерттеуге бағытталған диссертация үшін осы саладағы халықаралық тәжірибені түсіну маңызды екенін атап өтті. Мысалы, мейірбикелердің рөлдері мен жауапкершілігін білу және мейірбикелер мен дәрігерлердің тәжірибесінің ауқымы арасындағы негізгі айырмашылықтарды түсіну ол үшін ең маңызды оқу тәжірибесі болды.
Жалпы, тағылымдамадан өту кезеңі бізге мейірбикелік зерттеулер, мейірбикелік білім, даму жобалары және денсаулық сақтаудағы мейірбикелердің күнделікті жұмысы туралы көптеген жаңа түсініктер берді. Біз осы жаңа идеяларды, әдістерді және тәжірибелерді өз жұмысымызда қолдануды және Қазақстандағы әріптестерімізбен тәжірибемізді белсенді түрде бөлісуді жалғастырамыз.